زمانی که اولین خودروها اختراع شدند و به دست مردم رسیدند، یکی از دغدغههای اصلی سازندگان، کنترل و متوقف کردن خودروها بود. از این رو به مرور زمان شاهد تکامل سیستم ترمز خودروها هستیم.
خودرو به تمام فعالیتهای انسان سرعت بخشید، ولی همین سرعت میتوانست یک عامل خطرآفرین و نابودکننده برای انسان باشد.
اگر راننده خودرو در توقف آن دچار مشکل میشد، خطرات جانی و مالی فراوانی را به بار میآورد و این مسئله یک چالش بزرگ در استفاده از خودرو بود.
ترمز به عنوان حیاتیترین و مهمترین سیستم ایمنی خودرو همیشه مورد توجه بوده است. زمانی که از اتوره بوگاتی بنیانگذار شرکت خودروسازی بوگاتی در مورد ترمز خودروهای مسابقهای سوال شد، این پاسخ را داد: خودروهای من برای حرکت ساخته شدهاند نه توقف.
اما به زودی مشخص شد که توقف در یک خودرو بسیار مهمتر از حرکت آن است و به هیچ عنوان نمیتوان این سیستم حیاتی را نادیده گرفت.
طراحان و سازندگان خودرو مرتبا برای پیشرفت و تکامل این سیستم حیاتی در حال فعالیت و نوآوری هستند. سیستمهای ترمز علاوهبر وظیفه کاهش سرعت و متوقف کردن خودرو در مواردی مانند فرمانبندی و شارژ باتری نیز تاثیرگذار هستند.
وقتی نیاز به متوقف کردن خودرو داریم، اولین عمل انجام فشار روی پدال ترمز میباشد. این عمل با متوقف شدن خودرو خاتمه خواهد یافت. با فشار روی پدال ترمز نیروی فشاری از طریق یک سیال به قسمتهای مختلف ترمز انتقال مییابد.
در صورت خراب شدن ترمز خودرو باید برای تعمیر خودرو به تعمیرگاه مراجعه کنیم تا با کمک دستگاه دیسک تراش، مشکل را بر طرف کنند.آخرین قسمت این سیستم، چرخها و دیسکهای قرار گرفته روی چرخها میباشند. وقتی این فشار به دیسکها منتقل شود، دیسک و لنتها با هم اصطکاک پیدا کرده و نهایتا چرخها متوقف میشوند.
این یک پایان خوب و لذتبخش برای خودروی شما میباشد. نیروی فشاری که از پای شما به پدال وارد میشود در قسمتهای مختلف سیستم ترمز افزایش پیدا کرده و به چرخها میرسد و موجب توقف یک خودروی سنگین میشود. برای تعمیر قطعات ترمز ماشین، دستگاههای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها دستگاه کاسه چرخ تراش است.
مزیت مکانیکی (اهرم)، افزایش نیروی هیدرولیکی نیروی وارد شده از پای راننده و در نهایت به شکل اصطکاک بین دیسک و لنتها میباشد که سرانجام خودرو میایستد. اصول فیزیکی این روند به بررسی نیاز دارد.
مزیت مکانیکی (اهرم)
مزیت مکانیکی یک کمیت محسوب میشود که یک سری قوانین فیزیکی بر این روند موثر میباشد. در محاسبه آن از نیروهای وارد بر جسم و اهرم مکانیکی ماشین صحبت میشود، که در این بحث نمیگنجد.
هیدرولیک
اساس فیزیکی این اصل بسیار ساده است. نیروی وارده از طریق یک سیال انتقال پیدا میکند. روغنهای استفاده شده در سیستم ترمز اختصاصی هستند و فقط به این منظور تولید و ارائه میشوند.
یک سیستم هیدرولیکی دو سیلندر را شامل میشود که توسط پیستونی احاطه شده است. مسیرهای هیدرولیکی تا پایان به هم متصل هستند. فشار ایجاد شده روی پدال ترمز به این سیال فشار وارد کرده و این فشار در طی مراحلی در سیستم چند برابر میشود. اصطکاک ایجاد شده در پایان فرآیند موجب توقف خواهد شد.لغزش این دو جسم باعث ایجاد نیروی اصطکاک شده که به وزن جسم هم بستگی دارد. هر چه وزن سنگینتر باشد، نیروی اصطکاک ایجاد شده بیشتر خواهد شد.
خلاء موجود در سیستم هیدرولیک نیروهای لازم برای کاهش سرعت و توقف را ایجاد میکند.
بهطور کلی عملکرد سیستمهای ترمز از اصول یکسانی پیروی میکنند.
ترمزها به دو نوع مکانیکی و ترمزهای هیدرولیکی تقسیمبندی میشوند. ترمزهای مکانیکی از اولین ترمزهای اختراع شده میباشند.
نیروی پای راننده از طریق پدال ترمز به یک کابل منتقل میشود. این کابل نیروها را به لنت ترمز انتقال داده و اصطکاک ایجاد شده باعث توقف خودرو خواهد شد.
این سیستم شامل ایراداتی بود که به مرور زمان از رده خارج شد. از ایرادهای اصلی آن پارگی سیستم ترمز بود که باعث از کار افتادن کلی سیستم میشد.
در این سیستم امکان چند برابر کردن نیروی ترمز وجود نداشت. سیستم ترمز هیدرولیکی تقریبا مشابه سیستم مکانیکی میباشد.
با این تفاوت که به جای استفاده از سیم، سیال وظیفه انتقال انرژی را به عهده دارد. با فشردن پدال ترمز نیروی پای راننده به دلیل اهرمی شکل بودن پدال چند برابر شده و به پیستون اصلی ترمز میرسد.
نیروی پیستون اصلی به سیال موجود در پشت پیستون وارد شده و سبب حرکت سیال در لولههای سیستم میشود. نیرو به پیستونهای فرعی رسیده و به ترمزهای چرخ منتقل میشود. سطح پیستونهای فرعی از پیستونهای اصلی کمتر است.
به همین دلیل نیروی اعمال شده روی لنتها چند برابر شده و اصطکاک ایجاد شده باعث توقف میشود.
مهندسان برای بهبود عملکرد ترمزها سیستمهایی به عنوان کمکی ترمز را طراحی کردهاند. به این سیستمها اصطلاحا سیستم ترمز سرور میگویند.
عملکرد آنها بر اساس اختلاف فشار پشت و جلوی پیستون اصلی میباشد. این سیستمها از یک دیافراگم پلاستیکی، شیر هوا و یک فنر تشکیل شدهاند و در میان پدال ترمز و سیلندر اصلی ترمز قرار میگیرد.امروزه اکثر تعمیرگاهها و نمایندگیها به دستگاه دیسک تراش درجا، دستگاه کاسه چرخ تراش و … به منظور تعمیر سیستم ترمز مجهز هستند. از معایب سیستم هیدرولیکی میتوان به احتمال پارگی و نشتی لولههای انتقال روغن ترمز اشاره کرد که نهایتا موجب از کار افتادن سیستم ترمز میشود.
به همین دلیل خودروهای جدید به دو مدار جریان سیال متصل هستند که دو سیلندر اصلی دارند تا در صورت از کار افتادن یکی بتوان از سیستم بعدی استفاده کرد.
این سیستمها دو جداره هستند. در شرایط ترمزهای شدید وزن خودرو به سمت جلو متمایل میشود و چون چرخهای عقب وزن کمتری را تحمل میکنند احتمال قفل شدن آنها وجود دارد. این شرایط میتواند مرگبار باشد. برای حل این مسئله اکثر خودروها به یک شیر هوشمند مجهز شدهاند که میتواند فشار سیال را کنترل کند و از قفل شدن چرخها جلوگیری شود.
ترمز دیسکی
ترمز دیسکی جدیدترین نوع سیستم ترمز میباشد. توانایی انتقال حرارت در ترمزهای دیسکی بسیار خوب است. در نتیجه افت عملکرد در ترمز کاهش مییابد. قدرت بالایی دارند، به همین دلیل قدرت وارد شده به چرخها بیشتر شده و توقف خودرو سریعتر انجام میشود.
بخش اصلی آن دیسک میباشد که همراه لنت و کالیبر عمل توقف را انجام میدهد. دیسک ترمز به چرخ وصل است و همزمان با آن میچرخد. در دو طرف دیسکها لنت ترمز قرار دارد. کالیبر ترمز هم همان محفظه پیستون فرعی ترمز میباشد. کالیبر در اثر فشار وارده باعث اصطکاک بین لنت و دیسک میشود. فاصله لنتها از سطح دیسک بسیار کم است و مرتبا مماس با همدیگر میشوند.
لنتها به مرور زمان و در اثر اصطکاک خرد شده و نیاز به تعویض دارند. به همین دلیل یک سنسور ساده در لنتها تعبیه شده است که با کاهش سطح لنت یک چراغ هشدار را روشن میکند. اگر لنتها تعویض نشوند به سطح دیسک آسیب وارد میکنند که البته با وجود دستگاههایی نظیر دستگاه دیسک تراش روی ماشین قابل تعمیر است.
گروه ماشین سازی دیسکا مجری فروش دستگاه دیسک تراش امیدوارست، توانسته باشد با فراهم کردن اطلاعات در مورد تکامل سیستم ترمز خودرو، به علاقهمندان این حوزه کمک کرده باشد.
هیچ دیدگاهی یافت نشد